Wielu pracowników zbliżających się do końca kariery zawodowej zadaje sobie pytanie, na jakie świadczenia mogą liczyć przy odejściu z pracy. Jedno z nich, wypłacane tylko raz w życiu, może stanowić istotne wsparcie finansowe na nowy etap życia. Choć zasady jego przyznawania wydają się klarowne, w praktyce nietrudno o błąd, który może pozbawić prawa do tej wypłaty.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
To może być ostatnia, a zarazem największa wypłata w życiu zawodowym. Odprawa emerytalna to świadczenie, które przysługuje pracownikom odchodzącym na emeryturę – pod warunkiem, iż spełnią konkretne warunki. W 2025 roku wielu z nich może liczyć choćby na 36 lub 42 tys. zł jednorazowej wypłaty. Ale nie każdy dostanie choćby złotówkę. Błąd w dokumentach, niewłaściwa forma rozwiązania umowy lub kolejność działań mogą oznaczać całkowitą utratę prawa do odprawy.
Czym jest odprawa emerytalna i komu przysługuje
Odprawa emerytalna to jednorazowa wypłata dla osób zatrudnionych na umowę o pracę, które odchodzą z firmy z powodu przejścia na emeryturę. Jej wysokość zależy od przepisów Kodeksu pracy, ustaw branżowych i regulaminów zakładowych. Co ważne – przysługuje tylko raz w życiu (chyba iż pracownik zatrudniony jest u kilku pracodawców jednocześnie). najważniejsze jest również to, by przejście na emeryturę było powodem rozwiązania umowy, a nie jej skutkiem ubocznym.
Kto nie dostanie ani złotówki?
Odprawy nie otrzymają osoby zatrudnione na umowę zlecenie, B2B, czy inne formy cywilnoprawne. Świadczenie nie przysługuje też tym, którzy już wcześniej je otrzymali lub zakończyli zatrudnienie z powodów niezwiązanych z emeryturą (np. redukcja etatów, własna decyzja o zmianie pracy). Utrata prawa do odprawy może też nastąpić w przypadku błędnej kolejności formalności: jeżeli najpierw zakończy się umowę, a dopiero potem złoży wniosek o emeryturę – wypłata może przepaść.
Ile można zyskać? choćby 6 pensji lub więcej
Minimalna odprawa to równowartość jednej pensji. Ale w wielu sektorach publicznych, np. w administracji samorządowej, może ona sięgnąć choćby sześciu miesięcznych wynagrodzeń. Przykład? Osoba z 20-letnim stażem i pensją 7000 zł brutto może liczyć na 42 000 zł odprawy, wypłaconej w całości na rękę – bez podatku i składek ZUS.
Jak nie stracić odprawy? Uwaga na formalności
Aby nie stracić prawa do świadczenia, konieczne jest zachowanie odpowiedniej kolejności: najpierw decyzja ZUS o emeryturze, potem rozwiązanie umowy o pracę. Należy także dopilnować wymagań wewnętrznych w zakładzie pracy – niektóre firmy wymagają wcześniejszego pisemnego zawiadomienia o zamiarze przejścia na emeryturę.
Nie tylko odprawa. Co jeszcze można otrzymać przy odejściu z pracy
Osoby kończące karierę zawodową mogą liczyć także na ekwiwalent za niewykorzystany urlop, nagrody jubileuszowe, premie motywacyjne czy świadczenia z funduszu socjalnego. Warto zapytać dział kadr o wszystkie dostępne formy wsparcia.
Podsumowanie: kiedy, komu i ile?
- Kodeks pracy: minimum 1 pensja
- Pracownicy samorządowi: do 6 pensji po 20 latach pracy
- Nauczyciele, pielęgniarki, urzędnicy: do 3 pensji (zgodnie z przepisami branżowymi)
- Prywatne firmy: zależnie od regulaminu – zwykle 1–3 pensje
Wysoka odprawa może sięgnąć choćby 50 000 zł. Ale tylko ci, którzy zadbają o formalności, będą mogli się z niej cieszyć.