2 godzin temu
Nowe przepisy zmienią wygląd toalet i łazienek w polskich budynkach. Umywalki będą musiały być montowane na odpowiedniej wysokości, a poręcze staną się standardem. To część większej rewolucji w budownictwie dostępnym. Zmiany dotkną też mieszkań.
Fot. Shutterstock
Od września 2026 roku wchodzą w życie przepisy, które całkowicie zmienią standardy wyposażenia pomieszczeń higieniczno-sanitarnych w Polsce. Ministerstwo Rozwoju i Technologii wprowadza obowiązek instalowania umywalek na odpowiedniej wysokości oraz montażu ruchomych poręczy w ogólnodostępnych toaletach. To odpowiedź na potrzeby osób z niepełnosprawnościami, seniorów i rodzin z małymi dziećmi.
Nowy standard toalet w budynkach publicznych
Największe zmiany czekają ogólnodostępne pomieszczenia higieniczno-sanitarne. Nowe rozporządzenie Ministerstwa Rozwoju i Technologii wprowadza szczegółowe wymagania dotyczące ich wyposażenia. Obowiązkowe staną się ruchome poręcze, które można składać, gdy nie są używane, oraz umywalki instalowane na wysokości dostosowanej do różnych grup użytkowników.
Portal Samorządowy informuje, iż nowe standardy obejmą budynki użyteczności publicznej – szkoły, urzędy, przychodnie, centra handlowe. Dotyczy to również budynków zamieszkania zbiorowego jak akademiki, internaty czy hotele mające dwie lub więcej kondygnacji.
Przepisy przewidują także szersze drzwi, większe przestrzenie manewrowe dla wózków inwalidzkich oraz dodatkowe udogodnienia jak przyciski otwierania drzwi czy odpowiednie oświetlenie. Wszystko ma służyć zwiększeniu dostępności tych pomieszczeń dla osób o różnym stopniu sprawności.
Mieszkania także dostaną nowe standardy
Zmiany nie ograniczą się tylko do budynków publicznych. W nowych budynkach mieszkalnych wielorodzinnych z więcej niż czterema lokalami część mieszkań będzie musiała być dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. To oznacza również nowe wymagania dla łazienek w takich lokalach.
Projektanci będą zobligowani do zapewnienia minimalnych przestrzeni manewrowych – 1,5 na 1,5 metra w łazience, co umożliwi swobodne poruszanie się osobom na wózkach inwalidzkich. Obowiązkowe staną się też drzwi bez progów, które eliminują bariery architektoniczne.
Jak informuje portal Niepelnosprawni.pl, nowe regulacje wymagają nie tylko odpowiedniego wyposażenia, ale też przemyślanych rozwiązań przestrzennych. Łazienki będą musiały być projektowane z myślą o różnych potrzebach użytkowników – od osób poruszających się o własnych siłach po osoby wymagające wsparcia technicznych urządzeń pomocniczych.
Windy jako element większego planu dostępności
Nowe standardy dla pomieszczeń sanitarnych to część szerszego planu poprawy dostępności budynków. Równolegle wprowadzany jest obowiązek montażu wind w nowych budynkach mieszkalnych wielorodzinnych o trzech lub więcej kondygnacjach oraz w budynkach użyteczności publicznej od dwóch kondygnacji.
Wiceminister rozwoju i technologii Michał Jaros podkreślił w Sejmie, iż nowe przepisy dotyczą wyłącznie nowych budynków oraz tych poddawanych przebudowie. „Nie ma obowiązku przebudowywania budynków już istniejących” – wyjaśnił, uspokajając obawy właścicieli starszych nieruchomości.
Portal Rynek Zdrowia informuje, iż w przypadku rozbudowy, nadbudowy czy przebudowy przepisy stosuje się wyłącznie do części podlegającej zmianie. jeżeli więc modernizowane są tylko pomieszczenia sanitarne, nie ma obowiązku dobudowywania windy w całym budynku.
Kosztowne inwestycje dla deweloperów
Nowe wymagania oznaczają wyższe koszty budowy, które prawdopodobnie przełożą się na ceny mieszkań i usług. Specjalistyczne wyposażenie łazienek, większe przestrzenie manewrowe czy ruchome poręcze to dodatkowe wydatki, które muszą uwzględnić inwestorzy.
Szczególnie kosztowne mogą okazać się modernizacje istniejących budynków poddawanych przebudowie. Dostosowanie starych pomieszczeń sanitarnych do nowych standardów często wymaga kompleksowej przebudowy instalacji wodno-kanalizacyjnej i elektrycznej.
Portal Muratorplus.pl wskazuje, iż deweloperzy już teraz przygotowują się na zmiany, modyfikując swoje projekty. Część firm zdecydowała się na wprowadzenie nowych standardów jeszcze przed wejściem przepisów w życie, licząc na przewagę konkurencyjną.
Program wsparcia dla modernizacji
Właściciele budynków nie zostają sami ze swoimi problemami. Rząd przygotował program „Dostępność Plus”, który oferuje pożyczki na poprawę dostępności budynków mieszkalnych wielorodzinnych. Jak informuje portal Winda Warszawa, można otrzymać wsparcie również na modernizację pomieszczeń sanitarnych.
Dodatkowo dostępne są dotacje z PFRON w ramach programu wyrównania różnic między regionami. Wartość takiej dotacji może wynieść choćby 165 tysięcy złotych, przy czym wymaga się wykazania przynajmniej dwóch osób zamieszkałych w budynku z orzeczoną niepełnosprawnością.
Wszystkie prace związane z dostosowaniem pomieszczeń sanitarnych do nowych standardów – projekty, audyty, roboty budowlane – są uznawane za koszty kwalifikowane w ramach programów wsparcia.
Co to oznacza dla ciebie
Jeśli mieszkasz w starym budynku, nowe przepisy cię bezpośrednio nie dotyczą. Obowiązek powstaje tylko przy przebudowie lub zmianie sposobu użytkowania budynku. jeżeli jednak twoja wspólnota planuje modernizację pomieszczeń wspólnych, warto sprawdzić dostępne programy dofinansowania.
Osoby kupujące mieszkania w nowych inwestycjach mogą liczyć na wyższy standard dostępności. Łazienki będą przestronniejsze, lepiej wyposażone i dostosowane do różnych potrzeb. To może oznaczać wyższe ceny, ale też większy komfort użytkowania i wyższą wartość nieruchomości w przyszłości.
Właściciele hoteli, pensjonatów czy innych obiektów użyteczności publicznej powinni przygotować się na konieczność dostosowania swoich pomieszczeń sanitarnych do nowych wymagań. Dotyczy to szczególnie obiektów planujących rozbudowę lub zmianę sposobu użytkowania.
Branża sanitarna przygotowuje się na zmiany
Producenci wyposażenia łazienek już dostosowują swoją ofertę do nowych wymagań. Ruchome poręcze, umywalki z regulowaną wysokością czy specjalne baterie stają się standardowym elementem oferty dla segmentu dostępności.
Jak podaje portal LiftExpo Poland, nowe standardy obejmują również systemy alarmowe w toaletach dla osób z niepełnosprawnościami, odpowiednie oświetlenie czy antypoślizgowe podłoги. Wszystkie te elementy muszą być zainstalowane zgodnie z normami bezpieczeństwa.
Branża organizuje również szkolenia dla projektantów i wykonawców, którzy będą musieli znać nowe wymagania techniczne. Przykładem są specjalistyczne kursy dotyczące projektowania dostępnych pomieszczeń sanitarnych organizowane przez izby inżynierskie.
Harmonogram wdrożenia i przepisy przejściowe
Rozporządzenie wchodzi w życie 20 września 2026 roku, ale część przepisów będzie obowiązywała od 31 grudnia 2026 roku. W przypadku modernizacji istniejących budynków właściciele mają czas do końca 2029 roku na dostosowanie do nowych wymagań.
Portal Prawo.pl informuje, iż projekt przewiduje możliwość zwolnień w przypadku, gdy dostosowanie pomieszczeń sanitarnych do nowych standardów byłoby technicznie niemożliwe lub nieproporcjonalnie kosztowne. W takich sytuacjach trzeba będzie zastosować rozwiązania alternatywne.
Nowe przepisy to element implementacji unijnego European Accessibility Act, który wymaga od państw członkowskich zapewnienia dostępności w szerokim spektrum usług i produktów. 28 czerwca 2025 roku wchodzi w życie Polski Akt o Dostępności, który rozszerza te wymagania na sektor prywatny.
Społeczny wymiar zmian
Nowe standardy pomieszczeń sanitarnych to nie tylko kwestia przepisów, ale realnej poprawy jakości życia milionów Polaków. Osoby z niepełnosprawnościami, seniorzy czy rodzice z małymi dziećmi otrzymują szansę na pełniejsze uczestnictwo w życiu społecznym dzięki eliminacji barier architektonicznych.
Dostępne toalety w budynkach publicznych oznaczają większą samodzielność dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Umywalki na odpowiedniej wysokości ułatwią korzystanie z pomieszczeń sanitarnych również dzieciom czy osobom niskiego wzrostu.
To inwestycja w przyszłość starzejącego się społeczeństwa. Już dziś wielu seniorów ma problemy z korzystaniem ze standardowo wyposażonych toalet. Nowe przepisy sprawią, iż infrastruktura sanitarna będzie przyjazna różnym grupom wiekowym i osobom o różnym stopniu sprawności.
