ZUS ujawnia, ile naprawdę dostaniesz emerytury. Wszystko zależy od jednej rzeczy

Wysokość emerytury z ZUS zależy od tego, ile składek naprawdę wpłaciłeś w czasie pracy. Każda złotówka na koncie ubezpieczeniowym przekłada się na wyższe świadczenie. ZUS oblicza emeryturę na podstawie zgromadzonych środków, tablic trwania życia i kapitału początkowego — a różnice między emerytami mogą sięgać choćby kilku tysięcy złotych.

Fot. Warszawa w Pigułce

Emerytura z ZUS a składki. Od nich zależy, ile naprawdę dostaniesz po zakończeniu pracy

Wysokość emerytury z ZUS to nie przypadek – zależy wprost od tego, ile składek faktycznie trafiło na konto ubezpieczonego. Im dłużej pracujesz i im wyższe składki odprowadzasz, tym większe świadczenie otrzymasz. Choć system emerytalny w Polsce wydaje się skomplikowany, najważniejsze zasady są proste: ZUS sumuje składki, uwzględnia kapitał początkowy oraz tzw. tablice trwania życia. To one ostatecznie decydują, ile pieniędzy miesięcznie dostaniesz po przejściu na emeryturę.

Jak ZUS oblicza emeryturę?

Dla osób urodzonych po 1948 roku wysokość świadczenia wylicza się, dzieląc zgromadzony kapitał przez liczbę miesięcy, jakie – według danych GUS – pozostały do przeżycia. Do tej sumy ZUS wlicza trzy elementy:

• wszystkie zwaloryzowane składki zapisane na koncie ubezpieczonego,
• składki z subkonta,
• oraz tzw. kapitał początkowy (czyli symulację składek sprzed 1999 r.).

To właśnie od wysokości tych trzech składników zależy, czy emerytura wyniesie kilka tysięcy złotych, czy zaledwie kilkaset. Każda odprowadzona składka zwiększa przyszłe świadczenie – dlatego choćby krótki okres zatrudnienia ma znaczenie.

Czym są tablice trwania życia?

To corocznie publikowane przez GUS dane, które pokazują, jak długo statystycznie żyją Polacy w danym wieku. ZUS dzieli zgromadzone składki właśnie przez tę liczbę miesięcy. Im krótszy przewidywany czas życia, tym wyższa emerytura — i odwrotnie. Tablice są wspólne dla kobiet i mężczyzn, mimo iż panie żyją przeciętnie dłużej.

Konto i subkonto w ZUS – klucz do wysokości świadczenia

Każdy, kto kiedykolwiek pracował legalnie, ma swoje konto w ZUS. To tam zapisywane są składki, które później decydują o wysokości emerytury. Część z nich trafia też na tzw. subkonto — jeżeli ubezpieczony był wcześniej członkiem OFE lub zdecydował o przekazywaniu składki właśnie tam.
Subkonto różni się od zwykłego konta tym, iż zgromadzone środki są dziedziczone – można je przekazać bliskim lub małżonkowi.

Kapitał początkowy – ukryta część emerytury

Dla osób, które pracowały przed 1999 rokiem, ZUS oblicza tzw. kapitał początkowy. To hipotetyczna wartość składek, które byłyby odprowadzane, gdyby w tamtym czasie obowiązywały obecne zasady. Kapitał ten powiększa końcową kwotę świadczenia.

A co, jeżeli pracodawca nie odprowadza składek?

Dla pracowników nie ma to wpływu na przyszłą emeryturę – ZUS bierze pod uwagę samo zgłoszenie do ubezpieczenia, a nie faktyczne wpłaty. Inaczej jest w przypadku przedsiębiorców – jeżeli nie zapłacą składki, nie zostanie ona zaliczona do ich stażu ubezpieczeniowego, a emerytura będzie niższa.

Emerytura minimalna – kto ją dostanie

Nie ma wymaganego minimalnego stażu pracy, by otrzymać emeryturę, ale osoby, które przepracowały odpowiednio długo – co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni) – mają zagwarantowaną tzw. emeryturę minimalną. Od 1 marca 2025 roku wynosi ona 1878,91 zł brutto.

Dorabianie na emeryturze – kiedy się opłaca

Po ukończeniu wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn) można pracować bez żadnych ograniczeń. Każda odprowadzona składka w czasie pracy po przejściu na emeryturę pozwala na ponowne przeliczenie świadczenia – zwykle z korzyścią dla seniora. ZUS może to zrobić raz w roku lub po zakończeniu zatrudnienia.

Umowa o dzieło i działalność gospodarcza – różne zasady

Emerytura nie wzrośnie, jeżeli senior pracuje na umowie o dzieło, bo nie odprowadza się od niej składek. Inaczej jest w przypadku umowy zlecenia lub prowadzenia firmy – tam każda składka zwiększa kapitał emerytalny. Emeryci prowadzący działalność mogą też dobrowolnie opłacać składki, jeżeli chcą podnieść swoje świadczenie.