Zaczęło się. Pierwszy mandat w Strefie Czystego Transportu w Warszawie

W połowie listopada 2024 roku straż miejska w Warszawie wystawiła pierwszy mandat za naruszenie zakazu wjazdu do Strefy Czystego Transportu. Kierowca został ukarany za przekroczenie dozwolonego limitu czterech wjazdów rocznie pojazdem niespełniającym wymagań emisji spalin. Wykroczenie zarejestrowano na Pradze Północ. To pierwszy przypadek od momentu uruchomienia strefy 1 lipca 2024 roku.

Fot. Warszawa w Pigułce

Przekroczył dozwolony limit wjazdów do strefy

Ukarany kierowca wjechał do Strefy Czystego Transportu ponad cztery razy od początku 2024 roku. Zgodnie z uchwałą Rady Warszawy każdy pojazd niespełniający norm emisji spalin może wjechać do strefy cztery razy w ciągu roku kalendarzowego. Dopiero piąty wjazd i każdy kolejny stanowią wykroczenie podlegające karze.

Mandat został wystawiony na podstawie artykułu 96c Kodeksu wykroczeń, który przewiduje grzywnę do 500 złotych za nieprzestrzeganie zakazu wjazdu do strefy czystego transportu. Dokładna kwota nałożonej kary nie została podana do wiadomości publicznej.

Zbigniew Włodarczyk, komendant warszawskiej straży miejskiej, wyjaśnił w komunikacie prasowym: „Część osób robi to świadomie, bo musi. Część osób twierdzi, iż nie słyszała, nie wiedziała pomimo oznakowań, które są dość czytelne, a przepisy są dość jasne”.

Pierwszą informację o mandacie przekazało radio RMF MAXX w środę 4 grudnia 2024 roku.

Przez rok funkcjonowania ani jedno wykroczenie

Warszawska Strefa Czystego Transportu została uruchomiona 1 lipca 2024 roku. Od tego momentu do połowy listopada straż miejska prowadziła politykę edukacyjną wobec kierowców. Zamiast mandatów strażnicy udzielali pouczeń i wyjaśniali zasady funkcjonowania strefy.

Straż miejska dysponuje czterema kamerami do kontroli pojazdów wjeżdżających do strefy. System automatycznie weryfikuje numery rejestracyjne z bazą danych CEPiK i sprawdza, czy pojazd spełnia wymagania dotyczące norm emisji spalin. W kontrolach uczestniczą także pracownicy Zarządu Dróg Miejskich odpowiedzialni za obsługę techniczną sprzętu.

Według danych ze straży miejskiej w pierwszym półroczu funkcjonowania strefy zarejestrowano 64 430 wjazdów pojazdów. Z tej liczby 740 aut nie spełniało wymagań emisji spalin. W pierwszych dwóch miesiącach 2025 roku system sprawdził niemal 100 tysięcy pojazdów i wykrył 777 przypadków naruszenia zakazu.

Strefa obejmuje obszar 37 kilometrów kwadratowych, co stanowi około siedmiu procent powierzchni stolicy. Znajduje się w niej większość Śródmieścia oraz fragmenty dzielnic: Mokotów, Wola, Żoliborz, Praga Południe i Praga Północ.

Fakty i zasady dotyczące strefy

Do Strefy Czystego Transportu nie mogą wjeżdżać pojazdy z silnikiem benzynowym wyprodukowane przed 1997 rokiem lub niespełniające normy Euro 2. W przypadku samochodów z silnikiem diesla zakaz dotyczy pojazdów starszych niż 19 lat lub niespełniających normy Euro 4.

Wymagania stawiane pojazdom będą zaostrzone 1 stycznia 2026 roku. Od tego momentu samochody benzynowe będą musiały spełniać normę Euro 3 lub pochodzić z 2000 roku albo później. Pojazdy z silnikiem diesla będą musiały spełniać normę Euro 5 lub być wyprodukowane nie wcześniej niż w 2009 roku. Kolejne zaostrzenie norm nastąpi w 2028 roku, a następne w 2030 i 2032 roku.

Granice strefy wyznaczają aleja Prymasa Tysiąclecia, Aleje Jerozolimskie, Trasa Łazienkowska, aleja Stanów Zjednoczonych, ulica Wiatraczna oraz tory kolejowe wzdłuż północnej obwodnicy kolejowej. Ulice stanowiące granice nie są objęte strefą.

Od wymagań przewidziane są liczne wyjątki. Mieszkańcy Warszawy płacący w stolicy podatki mają taryfę ulgową do stycznia 2028 roku. Seniorzy, którzy ukończyli 70 lat do końca 2023 roku oraz byli przed 1 stycznia 2024 roku właścicielami swoich pojazdów, są zwolnieni bezterminowo. Bezterminowe zwolnienie obejmuje także osoby z niepełnosprawnościami posiadające europejską kartę parkingową.

Ze strefy są wyłączone również pojazdy specjalne, służby ratunkowe, zabytkowe samochody, autobusy szkolne oraz pojazdy osób w przypadkach losowych takich jak dojazd do szpitala czy miejsca zdawania egzaminu. W tym ostatnim przypadku przepustka obowiązuje przez cztery dni w roku.

Urząd miasta przygotował na stronie Zarządu Dróg Miejskich narzędzie „Sprawdź swój pojazd”, które umożliwia weryfikację, czy konkretny samochód spełnia wymogi strefy.

Co to oznacza dla ciebie?

Jeśli jesteś mieszkańcem Warszawy płacącym podatki w stolicy, do stycznia 2028 roku możesz wjeżdżać do Strefy Czystego Transportu każdym pojazdem. Nie dotyczy cię wymóg spełniania norm emisji spalin. To zwolnienie obowiązuje pod warunkiem, iż byłeś właścicielem pojazdu przed 1 stycznia 2024 roku. Samochody kupione po tej dacie muszą spełniać normy od początku.

Jeśli masz 70 lat lub więcej i ukończyłeś ten wiek do końca 2023 roku, jesteś zwolniony bezterminowo. Nie musisz martwić się o normy emisji spalin niezależnie od kolejnych etapów zaostrzania przepisów. Warunek jest taki sam – musiałeś być właścicielem pojazdu przed 1 stycznia 2024 roku.

Jeśli nie jesteś mieszkańcem Warszawy i nie spełniasz kryteriów zwolnienia, możesz wjechać do strefy pojazdem niespełniającym norm cztery razy w roku kalendarzowym bez konsekwencji. System automatycznie rejestruje wjazdy. Dopiero przy piątym przekroczeniu zakazu straż miejska może wystawić mandat do 500 złotych.

Po czterech wjazdach dostajesz ostrzeżenie w formie pouczenia. Każdy kolejny wjazd może już skutkować mandatem. System nie resetuje się automatycznie – straż miejska prowadzi rejestr wszystkich wjazdów od 1 lipca 2024 roku.

Jeśli posiadasz pojazd z niepełnosprawnościami i masz europejską kartę parkingową, możesz wjeżdżać do strefy bez ograniczeń. Nie musisz być mieszkańcem Warszawy ani płacić w niej podatków.

Kamery kontrolne umieszczone są w różnych punktach strefy. Nie ma stałych lokalizacji – straż miejska regularnie zmienia miejsca kontroli. System działa przez całą dobę i automatycznie porównuje numery rejestracyjne z bazą CEPiK.

Jeśli planujesz kupić nowy samochód, sprawdź jego normę emisji spalin przed zakupem. Na stronie Zarządu Dróg Miejskich znajdziesz kalkulator, który po wpisaniu numeru rejestracyjnego poinformuje, czy auto spełnia aktualne wymogi i czy będzie spełniać wymogi w kolejnych etapach zaostrzeń.

Od stycznia 2026 roku wymogi zostaną zaostrzone. Warto już teraz sprawdzić, czy twój pojazd spełni nowe normy, zwłaszcza jeżeli nie korzystasz z żadnego zwolnienia.