Uwaga! Afrykański żar zalewa Polskę. W najbliższych dniach termometry pokażą choćby 36 stopni

Polska szykuje się na najgorętsze dni w tym roku. Do kraju napływa fala gorącego powietrza prosto z Afryki, która przyniesie temperatury sięgające 36 stopni Celsjusza. IMGW wydał już ostrzeżenia dla ośmiu województw, a synoptycy ostrzegają – to może być najintensywniejszy upał tego lata.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Po tygodniach zmiennej i często pochmurnej pogody, Polska wreszcie doświadczy prawdziwego letniego żaru. Jednak temperatury, które nadchodzą, będą wyjątkowo wysokie choćby jak na sierpniowe standardy. Mieszkańcy centrum i zachodu kraju muszą przygotować się na tropikalne warunki.

Afrykańskie powietrze już w drodze do Polski

Przyczyną nadchodzącej fali upałów jest charakterystyczny układ baryczny nad Europą. Jak informuje portal Fani Pogody, nad południowo-wschodnią Europą utworzył się potężny wyż Otto, który wspólnie z atlantyckim niżem wymusza cyrkulację powietrza z południa na północ.

„Ponownie rozbuduje się klin gorącego powietrza skierowany od północnej Afryki i Bliskiego Wschodu w głąb naszego kontynentu” – wyjaśnia synoptyk TVN Meteo Arleta Unton-Pyziołek. To oznacza, iż do Polski dociera masa powietrza, która jeszcze kilka dni temu znajdowała się nad rozgrzaną Saharą.

Już w środę 13 sierpnia temperatury w zachodniej Polsce przekroczą 30 stopni Celsjusza. Jednak prawdziwy afrykański żar przyjdzie w czwartek i piątek – wówczas termometry w najcieplejszych regionach pokażą choćby 35-36 stopni.

IMGW ostrzega przed niebezpiecznym skwarem

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej nie czekał z wydaniem ostrzeżeń meteorologicznych. Jak podaje portal Dziennik.pl, alerty drugiego stopnia obowiązują już w województwach: wielkopolskim, lubuskim, dolnośląskim i opolskim.

Ostrzeżenia pierwszego stopnia wydano dla województw: dolnośląskiego (w powiatach południowych), śląskiego, łódzkiego, świętokrzyskiego i małopolskiego. Temperatura maksymalna ma wynosić od 30 do 34 stopni Celsjusza.

Alerty będą obowiązywać od środy od godziny 12:00 do piątku do godziny 20:00. Według IMGW prawdopodobieństwo wystąpienia zjawiska określa się na 80 procent.

Najgorętsze od początku roku

Nadchodząca fala upałów może pobić rekordy temperatury dla tego roku. Jak informuje portal Sprawdźpogode.pl, „w piątek 15 sierpnia ma być jeszcze cieplej. Znajdą się miejsca, gdzie termometr wskaże już choćby 35-36 stopni C. Można tylko sobie wyobrazić, jakie to ciepło dawno niewidziane, bo adekwatnie od początków lipca.”

Synoptycy porównują nadchodzące temperatury do warunków w Tunezji. „Poczujemy się jak gdybyśmy byli niemal w Tunezji. Lato ogranie nas całą piersią” – czytamy w długoterminowej prognozie pogody.

Szczególnie wysokie temperatury prognozowane są w centrum, na zachodzie i południu kraju. Najchłodniej będzie nad morzem (około 22-23 stopnie) oraz na północnym wschodzie Polski (24-26 stopni).

Co to oznacza dla ciebie?

Nadchodząca fala upałów wymaga szczególnej ostrożności, zwłaszcza od osób starszych, dzieci oraz chorych przewlekle. Oto najważniejsze zalecenia:

Pij dużo płynów – minimum 2-3 litry wody dziennie. Unikaj alkoholu i napojów z kofeiną, które dodatkowo odwadniają organizm.

Unikaj słońca w godzinach 10-18 – to okres największego nasłonecznienia. jeżeli musisz wyjść, noś jasną, luźną odzież i nakrycie głowy.

Chroń zwierzęta – zapewnij im stały dostęp do świeżej wody i miejsca w cieniu. Nie zostawiaj psów w samochodach – temperatura w aucie może wzrosnąć do 60 stopni w ciągu kilku minut.

Sprawdź klimatyzację – jeżeli masz klimatyzację, sprawdź czy działa sprawnie. jeżeli nie, przygotuj wentylatory lub rozważ pobyt w klimatyzowanych miejscach publicznych jak galerie handlowe czy biblioteki.

Historia Anny: seniorka w pułapce upału

Anna, 72-letnia mieszkanka Wrocławia, podczas ostatniej fali upałów w czerwcu trafiła do szpitala z odwodnieniem. „Myślałam, iż dam radę. W młodości lubiłam gorące lato. Ale teraz to zupełnie inne uczucie” – opowiada.

Seniorka początkowo nie dostrzegała objawów przegrzania organizmu. „Czułam się tylko trochę zmęczona. Dopiero gdy zasłabłam w sklepie, córka wezwała karetkę. Lekarz powiedział, iż to odwodnienie i przegrzanie” – wspomina Anna.

Jej historia pokazuje, jak ważne jest świadome podejście do upałów. Osoby starsze są szczególnie narażone na udary cieplne, ponieważ ich organizm gorzej reguluje temperaturę.

Kiedy skończy się afrykański żar?

Według prognoz, najbardziej intensywny upał utrzyma się do piątku 15 sierpnia. W weekend temperatury nieznacznie spadną, ale wciąż będą wysokie – około 25-28 stopni.

Portal Fani Pogody informuje, iż „ochłodzenie dopiero w przyszłą niedzielę” – wówczas front atmosferyczny z zachodu zacznie wypychać gorące powietrze na wschód.

Jednak synoptycy ostrzegają, iż to nie koniec gorących dni w tym roku. „Cechą charakterystyczną tegorocznego sierpnia w Polsce powinny być ekstremalne upały i tropikalne noce” – przewiduje Arkadiusz Wójtowicz z portalu fanipogody.pl.

Jak radzą sobie inne kraje europejskie?

Polska nie jest jedynym krajem zmagającym się z napływem afrykańskiego powietrza. Południowa Europa już od kilku dni doświadcza ekstremalnych temperatur.

We Francji w poniedziałek termometry pokażą ponad 40 stopni Celsjusza. 41 departamentów zostało objętych pomarańczowymi ostrzeżeniami przed skwarem. W Hiszpanii i Portugalii temperatury sięgają choćby 46 stopni, a na południu Turcji padł rekord wszech czasów – ponad 50,5 stopnia.

To pokazuje skalę zjawiska meteorologicznego, z którym walczy cała Europa. Eksperci podkreślają, iż takie fale upałów stają się coraz częstsze z powodu zmian klimatycznych.

Praktyczne porady na przetrwanie upału

W domu:

• Zasłoń okna przed słońcem już od rana
• Przewietrz mieszkanie w nocy i wczesnych godzinach rannych
• Korzystaj z wentylatorów, ustawiając je tak, aby nawiewały na wilgotną skórę
• Przygotuj mokre ręczniki na nadgarstki i kark – to najszybszy sposób na ochłodzenie

W pracy:

• Noś lekkie, przewiewne ubrania w jasnych kolorach
• Rób częste przerwy w cieniu
• Jeśli pracujesz na zewnątrz, zaplanuj najcięższe zadania na wczesne godziny poranne

W podróży:

• Sprawdź klimatyzację w samochodzie przed wyjazdem
• Zawsze miej ze sobą zapas wody
• Planuj postoje w miejscach z klimatyzacją
• Unikaj długich podróży w godzinach 12-16

Rekordowe temperatury w historii Polski

Warto przypomnieć, iż najwyższa temperatura w historii pomiarów w Polsce to 40,2 stopnia Celsjusza, zanotowana 29 lipca 1921 roku w Prószkowie na Opolszczyźnie. Najwyższa sierpniowa temperatura to 39,0 stopni – padła 20 sierpnia 1994 roku w Słubicach.

Obecne prognozy nie wskazują na pobicie tych rekordów, jednak temperatury 35-36 stopni i tak będą wyjątkowo wysokie. W ostatnich latach tak wysokie wartości notowano sporadycznie.

Wpływ na infrastrukturę i transport

Ekstremalne temperatury wpływają nie tylko na ludzi, ale także na funkcjonowanie infrastruktury. PKP już zapowiedziało możliwe opóźnienia pociągów z powodu dylatacji torów kolejowych.

Zarządcy dróg ostrzegają przed możliwym mięknieniem asfaltu na najbardziej nasłonecznionych odcinkach. Kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność, zwłaszcza na autostradach.

Energetycy przygotowują się na zwiększone zapotrzebowanie na energię elektryczną związane z intensywnym używaniem klimatyzacji. Rzecznik Polskich Sieci Elektroenergetycznych zapewnia, iż system jest przygotowany na zwiększone obciążenia.

Wpływ na rolnictwo i środowisko

Rolnicy z niepokojem obserwują prognozy pogody. Jak informuje Krajowa Rada Izb Rolniczych, upały bez opadów mogą negatywnie wpłynąć na zbiory zbóż jarych oraz stan roślin okopowych.

Szczególnie narażone są uprawy warzyw na obszarach, gdzie nie ma systemów nawadniania. Ceny niektórych warzyw mogą wzrosnąć, jeżeli susza się przedłuży.

Również zwierzęta dzikie będą poszukiwać ochłody i wody. Straż pożarna apeluje o pozostawianie misek z wodą dla dzikich zwierząt i ptaków.

Czy to nowa normalność?

Klimatolodzy od lat ostrzegają, iż fale upałów w Polsce będą coraz częstsze i intensywniejsze. Profesor Szymon Malinowski z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego tłumaczy, iż „zmiana klimatu sprawia, iż ekstremalne zjawiska pogodowe, w tym upały, będą występować częściej.”

Prognozy długoterminowe wskazują, iż już w 2050 roku temperatury przekraczające 35 stopni mogą być w Polsce normą latem. To wymusi zmiany w planowaniu urbanistycznym, architekturze i stylu życia.

Eksperci podkreślają znaczenie adaptacji do zmieniających się warunków klimatycznych. Chodzi nie tylko o indywidualne przygotowanie, ale także o systemowe zmiany w infrastrukturze miast i systemie ochrony zdrowia.

Długoterminowe perspektywy

Według najnowszych prognoz długoterminowych, sierpień 2025 może okazać się jednym z najcieplejszych w historii pomiarów. Europejskie Centrum Prognoz Średnioterminowych (ECMWF) wskazuje, iż średnie temperatury w tym miesiącu będą znacznie powyżej normy wieloletniej.

Synoptycy przewidują także większą liczbę tropikalnych nocy – gdy temperatura nie spada poniżej 20 stopni. To szczególnie uciążliwe zjawisko dla mieszkańców miast, gdzie efekt wyspy ciepła dodatkowo podnosi temperatury.

Warto być przygotowanym na to, iż obecna fala upałów to może być tylko przedsmak tego, co czeka nas w kolejnych tygodniach sierpnia. Planując urlopy i aktywności na świeżym powietrzu, należy uwzględnić możliwość kolejnych okresów ekstremalnych temperatur.