Radomski Czerwiec '76. Dziś obchody 49. rocznicy protestów

Zdjęcie: Protesty na ulicach Radomia (autor: IPN/Radom)

Oficjalne obchody 49 rocznicy Radomskiego Protestu Robotniczego Czerwiec '76 rozpocznie dziś uroczysta msza święta przy pomniku Radomskiego Czerwca 1976. Uroczystościom o godz. 18 przy skrzyżowaniu ulic 25 czerwca i Żeromskiego przewodniczyć będzie biskup radomski Marek Solarczyk.

Po mszy zostaną złożone kwiaty przy pomniku upamiętniającym robotniczy protest z czerwca 1976 roku.

Chcemy pokazać, iż europejska droga do wolności zaczęła się w Radomiu – mówi prezydent Radosław Witkowski

— Ta 49. rocznica i wydarzenia, które zaplanowaliśmy po raz kolejny, pokażą jak ważnym wydarzeniem w historii Polski i historii Europy był radomski czerwiec 76. I po raz kolejny pokażą to, o czym mówimy głośno my radomianie, iż Polska i Europejska Droga do Wolności nie zaczęła się od kontrolowanego zburzenia muru berlińskiego, ale zaczęła się właśnie w czerwcu 76. roku w Radomiu — mówi.

Walka o prawa pracownicze

Wiceprzewodnicząca Zarządu Regionu Solidarność Ziemia Radomska Beata Sułkowska podkreśla, iż Radomski Czerwiec to jedno z ważniejszych wydarzeń w walce o prawa pracownicze.

— Pokażmy, iż pamięć o tamtych wydarzeniach jest wciąż żywa i iż potrafimy ją pielęgnować z dumą i z szacunkiem. Niech ten dzień będzie nie tylko czasem zadumy i refleksji, ale także czasem wspólnych spotkań i przeżywania naszej historii — zaznacza.

Wydarzenia kulturalne z tej okazji w mieście potrwają do 29 czerwca, tego dnia na placu Corazziego odbędzie się piknik PRL.

W czwartek, 26 czerwca w Muzeum Jacka Malczewskiego wystąpi Krzysztof Daukszewicz. W piątek, 27 czerwca na placu Corazziego zagra Varius Manx z Kasią Stankiewicz oraz zespół Tabu.

Z kolei w sobotę, 28 czerwca wystąpią Mery Spolsky i Dominik Dudek. Odbędą się też dwa pikniki. – 28 czerwca zapraszamy na Borki, gdzie odbędzie się (Bez)karna półkolonia. To wspaniałe wydarzenie dla całych rodzin, które nas starszych przeniesie w czasy dzieciństwa, beztroskiego dzieciństwa, bez telefonów, bez komputerów.

Natomiast młodzi radomianie będą mogli korzystać z retro gier i zabaw, a na koniec poczęstunek w stylu kolonijnym. Z kolei 29 czerwca zapraszamy na piknik PRL na placu Corazziego. To wydarzenie, które od wielu lat towarzyszy obchodom rocznic Czerwca 76. Między innymi będzie można sprawdzić się przy pracy na akord. Będzie można podziwiać wystawy maszyn do pisania, starych telefonów.

Będzie też można przejechać się kultowym „ogórkiem” śladami wydarzeń Czerwca 76.

Strajki w innych miastach w czerwcu '76

Czerwiec’76. Jest uznawany za początek przemian ustrojowych w Europie Środkowo-Wschodniej. 25 czerwca 1976 roku w proteście przeciwko ogłoszonym przez władzę podwyżkom cen, wybuchły strajki w całym kraju. Uczestniczyło w nich w sumie około 60 tysięcy osób. Wydarzenia w Radomiu miały jednak najbardziej dramatyczny przebieg. O godzinie 6.30 sygnał do masowego protestu dała o godz. 6.30, pierwsza zmiana wydziału P-6, Zakładów Metalowych „Łucznik”.

Prawie tysiąc osób wyszło poza bramy fabryki, nawołując do przyłączenia się robotników innych zakładów. Kilkutysięczny tłum manifestujących skierował się wówczas pod siedzibę Komitetu Wojewódzkiego PZPR. W trakcie starć użyto gazów łzawiących i armatek wodnych. Kilkaset osób zostało zatrzymanych i brutalnie pobitych w organizowanych w aresztach i na komisariatach, na tzw. „ścieżkach zdrowia”. W procesach sądowych, toczących się przez następne miesiące, 25 osób skazano na karę więzienia. Około 170 osób zostało skazanych przez kolegia do spraw wykroczeń. Wielu uczestników protestu straciło pracę.

Radomski Czerwiec był pierwszym w historii PRL protestem społecznym, który odniósł zwycięstwo jeszcze tego samego dnia. Było nim cofnięcie przez władze drastycznych podwyżek cen.