Prawie 100-letnie organy z bazyliki w Sandomierzu przechodzą remont

10 godzin temu

Zdjęcie: 16.05.2025. Sandomierz. Bazylika katedralna. Prawie 100-letnie organy przechodzą remont / Fot. Grażyna Szlęzak - Radio Kielce

Prawie 100-letnie organy z bazyliki katedralnej w Sandomierzu przechodzą gruntowny remont.

Instrument odzyska dawne brzmienie i blask. Remont był konieczny. Pewne rzeczy się zużyły i wyeksploatowały, trzeba je odnowić. To np. skórzane mieszki, przez które przechodzi sprężone powietrze do piszczałek, dzięki czemu mogą wydawać dźwięk – powiedział Grzegorz Stawowy organmistrz.

– Ta skóra już stwardniała albo popękała, te mieszki w dużej części nie spełniają dobrze swojej roli. Oczywiście oprócz tego konserwacji wymagają drewniane części organów, czyli piszczałki a także skrzynie i wiatrownice, czyli elementy, które są magazynami sprężonego powietrza. Wymieniona zostanie też dmuchawa – tłumaczy.

Dodał, iż remont instrumentu będzie także okazją do tego, aby konserwatorzy dzieł sztuki udokumentowali pewien element, który jest zasłonięty przez organy. Jest to kamienna rozeta gotycka, która pierwotnie dekorowała świątynię, gdy ta była kolegiatą. Organów nie było wówczas nad wejściem głównym jak obecnie. Współczesny chór powstał w drugiej połowie XVII wieku.

Nad instrumentem pracuje także Jerzy Kukla konsultant brzmieniowy, który stwierdził, iż organy z sandomierskiej katedry warto ratować. To dlatego, iż rola instrumentu jest podwójna: służy do liturgii oraz festiwalu organowego, który odbywa się w Sandomierzu. Organy wybudowane są w przepiękny, barokowy prospekt. Większość piszczałek jest oryginalna. Jego zamiarem jest przywrócenie pierwotnego brzemienia instrumentu, czyli symfonicznego, zgodnie z którym został skonstruowany, w myśl nurtu, jaki panował w drugiej połowie XIX wieku.

W szafie organowej z sandomierskiej katedry jest w sumie 3 tys. piszczałek i ponad 40 głosów. Niektóre piszczałki mają 5,5 metra długości, cały instrument jest wysoki na 9 metrów.

– Prace renowacyjne zakończą się w 2027 roku, wtedy też powrócą do katedry wieczory organowe. Do tego czasu w katedrze podczas liturgii wykorzystywany będzie instrument zastępczy – poinformował ks. Jacek Marchewka, proboszcz parafii katedralnej.

Pieniądze na prace remontowe pochodzą z rządowego programu Polski Ład. Jest to kwota prawie 3,5 mln zł za którą odnowione zostaną organy, prospekt organowy oraz kapitularz.