„Pakuj się i wyjeżdżaj” – ten komunikat może niedługo trafić do milionów osób

Intensywne prace prowadzone przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa nad stworzeniem mechanizmu ewakuacji na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń. Bezpośrednią przyczyną są oczywiście zagrożenia konfliktem, ale instrukcja ma być użyta również na wypadek np. klęsk żywiołowych.

Fot. Warszawa w Pigułce

RCB buduje narodowy system ewakuacji. Nowe kompetencje, nowe wyzwania

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa pracuje nad krajowym systemem ewakuacyjnym, który ma działać w sytuacjach zagrożeń wojennych, klęsk żywiołowych, awarii technologicznych czy epidemii. Przygotowania przyspieszyła nowa ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej, która obowiązuje od stycznia i znacząco rozszerzyła kompetencje RCB.

Bezprecedensowa kooperacja z wojskiem

Nowy system powstaje w ścisłej współpracy z Wojskiem Polskim. Sztab Generalny udostępnia doświadczenie logistyczne i infrastrukturę, aby planować masowe przemieszczenia ludności. To nowoczesne podejście do bezpieczeństwa, w którym cywilne i wojskowe struktury działają razem.

Ukraińskie doświadczenia najważniejsze dla Polski

Polskie plany czerpią z doświadczeń Ukrainy. Eksperci analizują, jak ewakuowano ludność podczas wojny, jakie popełniono błędy i jak zapewniono opiekę psychologiczną, medyczną czy edukacyjną. Szczególną uwagę zwraca się na utratę dokumentów tożsamości oraz zarządzanie paniką.

Alert RCB jako główny kanał ostrzegania

Rozbudowywany jest system Alert RCB. Dzięki technologii cell broadcast pozwala on ominąć przeciążenia sieci i dotrzeć z komunikatem choćby do osób bez aktywnego numeru telefonu. Wiadomości mają zawierać instrukcje ewakuacyjne, lokalizacje punktów zbornych, numery alarmowe i zasady postępowania.

Regionalne plany ewakuacji i rola wojewodów

Każde województwo musi mieć osobny plan, uwzględniający lokalne warunki – np. inaczej ewakuuje się Warszawę, a inaczej wsie Podlasia. Wojewodowie otrzymają szczegółowe wytyczne operacyjne i będą koordynować działania między regionami.

Współpraca międzynarodowa i transgraniczna

Planowane są działania z krajami sąsiednimi, które w razie potrzeby mogłyby przyjąć polskich uchodźców, lub pomóc w odwrotnym scenariuszu. Doświadczenia z 2022 roku, gdy Polska przyjęła ponad 2 miliony Ukraińców, odegrały kluczową rolę.

Specjalne potrzeby i logistyka

Szczególna uwaga kierowana jest na osoby z niepełnosprawnościami, seniorów, dzieci i pacjentów wymagających opieki. Dla nich trzeba zapewnić specjalny transport, personel i sprzęt medyczny. realizowane są też prace nad systemem tymczasowej identyfikacji dla osób bez dokumentów.

Edukacja i świadomość obywateli

W planie są poradniki (cyfrowe i papierowe), jak przygotować plecak ewakuacyjny, zabezpieczyć dokumenty i co robić po otrzymaniu alertu. Wiedza ma ograniczyć chaos i pomóc ludziom działać racjonalnie.

Wsparcie technologiczne i naukowe

System korzysta ze sztucznej inteligencji do optymalizacji tras, analiz telekomunikacyjnych i modeli predykcyjnych. kooperacja z uczelniami i instytutami badawczymi zapewnia naukowe podstawy. Organizowane są ćwiczenia i manewry.

Finansowanie i rola NATO

Budżet projektu obejmuje infrastrukturę, transport, zapasy, szkolenia i gotowość operacyjną. Środki pochodzą z budżetu państwa, UE i programów NATO. Wymiana doświadczeń z państwami skandynawskimi i bałtyckimi ma najważniejsze znaczenie.

Transparentność i poparcie społeczne

Prowadzone są kampanie informacyjne, spotkania z lokalnymi społecznościami i działania edukacyjne, które mają zwiększyć akceptację społeczną i przygotować ludzi na sytuacje kryzysowe.

System ewakuacyjny ma być elastyczny i nowoczesny, dostosowany do przyszłych zagrożeń. Jego skuteczność zależy nie tylko od technologii, ale i od zaangażowania obywateli.