Komitet Sterujący programu, działającego w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, 1 sierpnia ogłosił listę miast zaproszonych do złożenia Kompletnych Propozycji Projektów. Wśród nich znalazły się cztery podkarpackie samorządy – Dębica, Jasło, Jarosław i Krosno – które zdobyły wysokie noty w rankingu oceny merytorycznej. Teraz mają czas do 17 listopada 2025 roku, aby przygotować pełne wnioski przy wsparciu ekspertów z Związku Miast Polskich oraz specjalistów szwajcarskich.
Nabór rozpoczął się w marcu 2024 roku i był skierowany do 139 średniej wielkości miast, uznanych przez rządową Krajową Strategię Rozwoju Regionalnego za tracące funkcje społeczno-gospodarcze lub zagrożone ich utratą. W sumie złożono 119 wstępnych propozycji projektów, z czego 117 przeszło ocenę formalną, a następnie merytoryczną. Do kolejnego etapu przeszły tylko najlepsze – 19 miast, a dodatkowe 5 znalazło się na liście rezerwowej.
Na co chcą wydać pieniądze miasta z Podkarpacia?
Jasło – zielona infrastruktura i edukacja
Miasto Jasło zaproponowało projekt pod hasłem „RozwijaMY Jasło!” i zawnioskowało o 80,72 mln zł. Największa część środków miałaby zostać przeznaczona na budowę kompostowni osadów ściekowych. W planach są też inwestycje w OZE, edukację ekologiczną, termomodernizację przychodni specjalistycznej, a także stworzenie Centrum Komunikacyjnego. Projekt uwzględnia również działania na rzecz rozwoju przedsiębiorczości, wsparcia NGO oraz edukacji ekonomicznej młodzieży. Partnerami projektu są Związek Gmin Dorzecza Wisłoki i Powiat Jasielski.
Dębica – impuls rozwoju i integracja społeczna
Dębica stawia na szeroki wachlarz działań w projekcie zatytułowanym „Impuls dla Dębicy – kompleksowy program rozwoju miasta”. Wnioskuje o 79,7 mln zł m.in. na stworzenie Inkubatora Przedsiębiorczości, doposażenie targowiska miejskiego, wsparcie szkolnictwa zawodowego i lokalnych firm. W planach są także modernizacje w służbie zdrowia, utworzenie Centrum Aktywności Społecznej i Centrum Integracji Społecznej, a także wsparcie dla transportu publicznego. Partnerem projektu jest Powiat Dębicki.
Jarosław – miasto otwarte na ludzi i technologie
Jarosław chce sięgnąć po 80,71 mln zł na projekt o wymownej nazwie „Przyjedź – Zobacz – Zostań – Jarosław Miasto Otwarte na Ludzi”. Sercem projektu jest poprawa efektywności energetycznej budynków oświatowych, m.in. poprzez termomodernizację, wymianę okien i drzwi, a także montaż nowoczesnego oświetlenia LED. Poza tym planowana jest modernizacja oświetlenia ulicznego, budowa kładki i ścieżki rowerowej nad Sanem, a także zakup elektrycznego autobusu. Partnerem jest Starostwo Powiatowe w Jarosławiu.
Krosno – miasto ekologiczne i współzarządzane
Krosno postawiło na ekologię i współpracę z mieszkańcami, zgłaszając projekt „Nasze Krosno – zielone, przedsiębiorcze i współzarządzane z mieszkańcami” o wartości 78,15 mln zł. Największy nacisk położono na transport zeroemisyjny, w tym zakup elektrycznych autobusów i modernizację przystanków – z monitoringiem i tablicami informacyjnymi. Projekt przewiduje także wsparcie dla przedsiębiorców, edukacji zawodowej i organizacji społecznych. Partnerami są gminy: Chorkówka, Jedlicze, Korczyna, Krościenko Wyżne, Miejsce Piastowe i Wojaszówka.
Fundusze Szwajcarskie – co to za program?
Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast to część większego projektu – Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, potocznie zwanego Funduszami Szwajcarskimi. Program wspiera średnie miasta w Polsce, szczególnie te zmagające się z problemami społecznymi i gospodarczymi. Jego całkowity budżet to 327,882 mln franków szwajcarskich, czyli około 1,5 mld zł.
Z tej kwoty:
- 278,7 mln CHF (ok. 1,28 mld zł) to wkład Szwajcarii,
- 49,182 mln CHF (ok. 226 mln zł) to wkład krajowy.
Miasta mają teraz nieco ponad trzy miesiące na przygotowanie szczegółowych dokumentów projektowych. Po raz kolejny zostaną one ocenione formalnie i merytorycznie. Ostateczne decyzje dotyczące dofinansowania poznamy w 2026 roku. Wtedy też ruszyć mogą pierwsze inwestycje, które – jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem – znacząco wpłyną na jakość życia mieszkańców i przyszłość podkarpackich miast.
