Dostępnych form zatrudnienia jest co najmniej kilka. Większość Polaków wciąż preferuje umowę o pracę i to dziś najbardziej popularna forma zatrudnienia w naszym kraju. Są jednak branże, gdzie dominują inne formy zatrudnienia, tzw. umowy cywilnoprawne.
Wśród nich jest jest umowa o dzieło, która wciąż jest popularną formą zatrudnia, choć trend jest widoczny - z roku na rok jest ich coraz mniej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych właśnie policzył jak często Polacy korzystali z umowy o dzieło w pierwszym półroczu 2025 roku. Okazuje się, iż najwięcej tego typu umów zawieranych jest w województwie mazowieckim.
- Województwo mazowieckie pozostaje niekwestionowanym liderem w zawieraniu umów o dzieło. Na 10 tys. płatników składek zgłoszono tam 5084 formularze RUD i 6278 umów. Dla porównania: w województwie warmińsko-mazurskim ZUS otrzymał zaledwie 602 formularze i 655 umów na 10 tys. płatników
- informuje Wojciech Ściwiarski, rzecznik prasowy ZUS w województwie mazowieckim.
Na każdych 10 tys. ubezpieczonych w województwie mazowieckim przypada 345 wykonawców umów o dzieło.
Od kilku lat w Polsce obowiązują przepisy, które nakazują zgłoszenie ZUS-owi zawarcia umowy o dzieło. Jest na to 7 dni od dnia zawarcia umowy. Co ciekawe, 28% umów o dzieło trwa jeden dzień, a najczęściej taką umowę zawierają mężczyźni w wieku 30-39 lat. ZUS wskazuje, iż trend takiego zatrudnienia rośnie, zwłaszcza w branżach kreatywnych.
- Od 1 stycznia do 30 czerwca 2025 r. do ZUS wpłynęło 519,1 tys. formularzy RUD, na których zgłoszono ponad 620,1 tys. umów o dzieło. Za tymi liczbami stoi 47 tys. podmiotów, które zgłosiły umowy zawarte z 204 tys. wykonawców. Choć liczby te są nieco niższe niż w analogicznym okresie 2024 r., rejestr wciąż potwierdza, iż umowy o dzieło pozostają istotnym narzędziem uelastyczniającym rynek pracy
- wskazują w ZUS-ie.
Przewaga mężczyzn w zawieraniu umów o dzieło nie jest jednak wyraźna - 48% umów zawierają kobiety. Mediana trwania umowy o dzieło to 6 dni, zaś średnia długość trwania to 38,3 dnia.
- Wskazuje to na różnorodność projektów – od błyskawicznych zleceń po bardziej złożone zadania
- tłumaczy Ściwiarski.
W jakich branżach najczęściej zawierana jest umowa o dzieło?
- informacja i komunikacja (22,36 proc. umów, 53,65 tys. wykonawców),
- działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (18,01 proc. umów, 43,19 tys. wykonawców),
- kultura, rozrywka i rekreacja (14,34 proc., 34,38 tys. wykonawców).
Co ciekawe, aż 12 tys. umów o dzieło zostało wykonanych przez obcokrajowców. Najczęściej są to Ukraińcy i Białorusini.
Trend jest widoczny
Od kilku lat widoczny jest jednak trend spadku zawierania umów o dzieło. W porównaniu do 2024 roku takich umów było o 10% mniej, a w porównaniu do 2023 roku aż o 26%. Podmiotów zgłaszających takie umowy też jest mniej - o 4%.
- Spadek liczby zgłoszeń może wynikać z większej świadomości przedsiębiorców w kwalifikowaniu umów lub rosnącej popularności innych form zatrudnienia, takich jak samozatrudnienie czy umowy zlecenia. To sygnał, iż rynek pracy ewoluuje. Nie bez znaczenia może być również fakt, iż wybranie umowy o pracę czy choćby założenia własnej firmy całkowicie zmienia naszą sytuację w kontekście ubezpieczeń społecznych. Daje to osobie ubezpieczonej prawo do świadczeń, które są niedostępne dla wykonawców umów o dzieło
- wskazuje rzecznik.
Umowa o dzieło oprócz swoich zalet, ma też szereg wad.
