Polscy emeryci masowo płacą abonament RTV, choć prawo zwalnia ich z tej opłaty. Wystarczy sprawdzić wysokość emerytury i udać się do najbliższej placówki pocztowej. Rocznie można zaoszczędzić ponad 320 złotych.

Fot. Warszawa w Pigułce
Miliony polskich seniorów regularnie przekazują pieniądze na abonament radiowo-telewizyjny, nie wiedząc, iż w większości przypadków mają pełne prawo do całkowitego zwolnienia. Problem tkwi w braku wiedzy o przysługujących przywilejach oraz prostej procedurze ich uzyskania. Tymczasem roczna oszczędność może sięgnąć ponad 320 złotych – kwoty, która dla emeryta ma często istotne znaczenie.
Automatyczne zwolnienie dla najstarszych
Najbardziej uprzywilejowani są seniorzy powyżej 75. roku życia. Ta grupa otrzymuje zwolnienie z abonamentu RTV automatycznie, bez składania jakichkolwiek wniosków czy wizyt na poczcie. Poczta Polska sama weryfikuje wiek w rejestrze PESEL i anuluje obowiązek płatności od pierwszego dnia miesiąca po osiągnięciu tej granicy wieku.
Ten przywilej objął już setki tysięcy najstarszych Polaków, ale wielu z nich przez cały czas nie wie o swoich prawach. Osoby, które przez lata unikały rejestracji odbiornika, nie otrzymają automatycznego zwolnienia – muszą najpierw przyznać się do posiadania telewizora czy radia, by później móc z opłat zrezygnować.
Automatyczne zwolnienie to oszczędność 327,60 złotych rocznie za telewizor lub 104,40 złotych za samo radio. Jedynym warunkiem jest wcześniejsza rejestracja odbiornika w systemie abonamentowym.
Młodsi emeryci też mogą być zwolnieni
Znacznie liczniejsza grupa emerytów między 60. a 75. rokiem życia również może skorzystać ze zwolnienia, choć musi spełnić dodatkowe kryterium dochodowe. Prawo przysługuje tym, których miesięczne świadczenie emerytalne nie przekracza 50 procent przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
W praktyce oznacza to, iż emeryci otrzymujący świadczenia do około 3700-4000 złotych brutto miesięcznie mogą ubiegać się o zwolnienie. Wysokość tego progu jest corocznie aktualizowana przez GUS i zwykle rośnie, co oznacza, iż kolejne grupy emerytów mogą zyskać prawo do zwolnienia.
Ta kategoria obejmuje emerytów o najniższych świadczeniach, którzy często ograniczają wydatki do minimum, aby pokryć podstawowe potrzeby życiowe. Dla nich oszczędność ponad 300 złotych rocznie może oznaczać dodatkowe leki, cieplejsze ubrania czy drobne przyjemności.
Niepełnosprawni i chorzy mają szczególne prawa
Osoby z orzeczoną niepełnosprawnością lub niezdolnością do pracy korzystają z szerokiego katalogu zwolnień. Dotyczy to osób otrzymujących świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy czy rentę socjalną. Wszystkie te grupy są automatycznie uprawnione do rezygnacji z opłat abonamentowych.
Szczególne zwolnienia obejmują osoby z deficytami sensorycznymi. Całkowicie głusi lub osoby z obustronnym upośledzeniem słuchu mogą zrezygnować z opłat za radio, a często także za telewizję. Niewidomi, których ostrość wzroku nie przekracza 15 procent normy, są zwolnieni z abonamentu telewizyjnego.
Te zwolnienia mają charakter logiczny – trudno wymagać płacenia za usługi, z których dana osoba nie może w pełni korzystać ze względu na ograniczenia zdrowotne.
Bezrobotni i beneficjenci pomocy społecznej
Prawo chroni również osoby w trudnej sytuacji materialnej. Bezrobotni zarejestrowani w urzędach pracy są zwolnieni z abonamentu RTV przez cały okres poszukiwania zatrudnienia. Podobny przywilej mają osoby pobierające zasiłek przedemerytalny.
Beneficjenci różnych form pomocy społecznej – od zasiłków stałych po pomoc w naturze – również mogą ubiegać się o zwolnienie. System został zaprojektowany tak, aby chronić najbardziej potrzebujących przed dodatkowymi obciążeniami finansowymi.
Lista uprawnionych grup jest bardzo szeroka i obejmuje praktycznie wszystkie sytuacje, w których regularne płacenie abonamentu mogłoby stanowić nadmierne obciążenie budżetu domowego.
Prosta procedura, wielka oszczędność
Uzyskanie zwolnienia wymaga jednej wizyty w dowolnej placówce Poczty Polskiej. Wystarczy zabrać ze sobą dowód osobisty oraz dokumenty potwierdzające podstawę do zwolnienia – decyzję ZUS dla emerytów, orzeczenie o niepełnosprawności, zaświadczenie z urzędu pracy dla bezrobotnych.
Na miejscu wypełnia się krótkie oświadczenie dostępne w placówce. Zwolnienie zaczyna obowiązywać od pierwszego dnia następnego miesiąca po złożeniu wniosku. Procedura jest jednorazowa – po jej przeprowadzeniu nie trzeba niczego odnawiać, póki spełnia się kryteria uprawniające.
Osoby, które wahają się czy warto fatygować się na pocztę, powinny pamiętać o skali oszczędności. Roczne 327 złotych to równowartość tygodniowych zakupów spożywczych czy kilku wizyt u lekarza prywatnie.
System abonamentowy na wymarciu
Obecny system poboru abonamentu RTV jest powszechnie uznawany za przestarzały i nieskuteczny. Rząd rozważa dwa scenariusze zmian: wprowadzenie automatycznej opłaty audiowizualnej w wysokości 8-9 złotych miesięcznie, pobieranej wraz z podatkiem dochodowym, lub całkowitą likwidację systemu i przejście na finansowanie budżetowe.
Opłata audiowizualna byłaby znacznie niższa od obecnego abonamentu, ale objęłaby wszystkich podatników. System budżetowy oznaczałby całkowite wyeliminowanie jakichkolwiek opłat bezpośrednich od obywateli.
Żadne z tych rozwiązań prawdopodobnie nie zostanie wprowadzone przed wyborami prezydenckimi, głównie ze względu na znane stanowisko prezydenta Andrzeja Dudy wobec reform finansowania mediów publicznych.
Czas na działanie
Wszystkie obecne zwolnienia pozostają w pełnej mocy prawnej i nie wiadomo, czy przyszłe reformy zachowają tak szeroki katalog ulg. Seniorzy, osoby niepełnosprawne i inne uprawnione grupy powinny jak najszybciej sprawdzić swoje prawa i skorzystać z przysługujących im zwolnień.
Szczegółowe informacje o kryteriach zwolnień dostępne są na stronie Poczty Polskiej lub w każdej placówce pocztowej. W razie wątpliwości warto skontaktować się z konsultantem, który pomoże ustalić uprawnienia i przygotować dokumentację.
Ignorowanie tematu to strata setek złotych rocznie. Jedna wizyta na poczcie może przynieść korzyści przez lata, a procedura jest na tyle prosta, iż z powodzeniem przeprowadzi ją każda osoba zdolna do samodzielnego poruszania się.