Pojawią się Rzymianie i Barbarzyńcy, nie zabraknie muzycznych gwiazd, a na całą imprezę będzie można spojrzeć z góry. Wiele atrakcji czeka na uczestników 57. Dymarek w Nowej Słupi. Impreza rozpocznie się już w czwartek, 14 sierpnia wieczorem i zakończy się w niedzielę, 17 sierpnia.
Tomasz Pleban, starosta kielecki zwraca uwagę na rangę wydarzenia.
– Dymarki w Nowej Słupi to chyba najstarsza tego typu impreza w regionie i największa. Za dwa lata będziemy obchodzić 60-lecie tych wydarzeń, które się rozpoczęły w 1967 roku i nawiązują do tradycji przemysłowych naszego powiatu, stąd też nasza obecność na tym wydarzeniu – tłumaczy.
Małgorzata Wilk-Grzywna, dyrektor Parku Legend w Nowej Słupi, główny organizator wydarzenia oraz wiceprezes Polskiej Organizacji Turystycznej zaznacza, iż dymarki to niezwykłe spotkanie historii i tradycji z nowoczesnością, co znajdzie odzwierciedlenie w programie. W tym roku na imprezę i na Góry Świętokrzyskie będzie można spojrzeć z lotu ptaka.

Rozwiązania na miarę XXI wieku
– Nad tymi wydarzeniami będzie przelatywał helikopter. Również zmianą programową będzie to, iż w tym roku impreza będzie trwała nie jak dotychczas dwa, ale trzy i pół dnia. Zaczyna się korowodem w dniu 14 sierpnia, czyli już w czwartek. Spotykamy się na rynku w Nowej Słupi i o godz. 21.00 idziemy na teren Centrum Kulturowo-Archeologicznego. Zachęcam do przebrania się w stroje legionistów, barbarzyńców, albo postaci z legend. Na terenie centrum odbędzie się rozpalenie pieca dymarskiego oraz zaplanowaliśmy koncerty – zapowiada.
W tym roku pojawiły się także nowe ułatwienia dla gości.
– Specjalnie dla uczestników dymarek w miejscowości Rudki będzie czynny bezpłatny parking, a dojazd z niego do rynku w Nowej Słupi (oraz w drugą stronę) zapewni bezpłatny bus. W dniach 15-17 sierpnia będzie kursował w godz. 12.00-24-00 – mówi dyrektor Parku Legend.
Inną praktyczną nowością była możliwość zakupu biletów nie tylko na miejscu, ale także drogą internetową, wchodząc na stronę dymarek w Nowej Słupi oraz Parku Legend. Jak zaznacza Małgorzata Wilk-Grzywna ta oferta spotkała się z dużym zainteresowaniem.
– Zachęcam do tego, aby dalej kupować bilety tą drogą. Natomiast ci, którzy zdecydują się stać w kolejkach do kas, mają możliwość zeskanowania kodu QR umieszczonego przy kasach i w ten sposób szybciej dostania się na miejsce wydarzenia – zaznacza.

Życie jak dwa tysiące lat temu
Choć wiele się zmienia, to sens imprezy od dekad pozostaje ten sam. To prezentacja wytopu żelaza metodą sprzed dwóch tysięcy lat, obudowana pokazami związanymi z codziennością ludzi, którzy wówczas zamieszkiwali tereny u stóp Łysej Góry. Jak mówi Włodzimierz Szczałuba, dyrektor Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego w Nowej Słupi, po raz trzeci większość pokazów przygotowała grupa Hellas et Roma.
– Z ich strony mamy coraz więcej rekonstruktorów i coraz więcej pokazów. W piątek zapraszamy na zajęcia dla rodzin z dziećmi. Odtwórcy będą pokazywali, bawili, ale także pozwalali uczestniczyć w tworzeniu takich rzemiosł, jak garncarstwo, tkactwo, kowalstwo, dziegciarstwo, będzie można poznać tajniki kuchni zarówno tej rzymskiej, jak i barbarzyńskiej, starożytne zabawy. Natomiast sobota i niedziela upłynie pod znakiem tradycyjnych pokazów, w tym będzie to, co się cieszy największym zainteresowaniem, a więc legioniści rzymscy i wojowie barbarzyńscy – ich szkolenie, musztra oraz oczywiście potyczki między nimi – wymienia.
Nie zabraknie gladiatorów, którzy dotrą z Czech. Swoją obecność zapowiedzieli rekonstruktorzy z Węgier i Litwy. Prezentacje będą opatrzone fachowym komentarzem naukowym.
– Czuwamy nad tym, aby podczas festiwalu archeologicznego „Ludzie ognia i żelaza” te pokazy, to widowisko miało wartości naukowe – podkreśla Włodzimierz Szczałuba.
Kluczowym momentem soboty i niedzieli będzie rozbicie pieca dymarskiego.

Promocja kultury ludowej
Na ogromną różnorodność dymarek zwraca uwagę Piotr Sepioło, zastępca dyrektora Parku Legend. Przypomina, iż od zawsze impreza miała bardzo rozbudowaną formę i często była nazywana świętokrzyskimi dniami kultury.
– Od początku ich organizacji, elementem dymarek była promocja naszego dziedzictwa jakim jest kultura ludowa. W tym roku odbędzie się X Świętokrzyski Festiwal Kultury Ludowej, który jest integralną częścią dymarek – tłumaczy.
Ta część wydarzenia zaczęła się już w poniedziałek, 11 sierpnia. Do Kielc przyjechało 20 artystów ludowych, którzy rozpoczęli plener malarsko-rzeźbiarski. Jego temat brzmi „Natura i legendy”. Swoje prace będą wykonywać na terenie Centrum Kulturowo-Archeologicznego w Nowej Słupi.
– Świętokrzyski Festiwal Kultury Ludowej to również występy artystyczne naszych zespołów śpiewaczych, zespołów pieśni i tańca, solistów oraz kapel. W tych czterech kategoriach będzie się odbywał konkurs. 15 i 16 sierpnia będzie można posłuchać ponad 30 podmiotów wykonawczych z całego województwa – zachęca Piotr Sepioło.
Obok kultury ludowej i rękodzieła będą stoiska z różnym asortymentem.
– Oprócz tego mnóstwo atrakcji dla dzieci – wesołe miasteczka, animacje, gry, zabawy na terenie Parku Legend, który głównie będą się odbywać w niedzielę – dodaje wicedyrektor Parku.
Dymarki to także koncerty muzycznych gwiazd na dużej scenie pod lasem. W piątek, 15 sierpnia wystąpią: Roxaok, Extazy, Topky, a o godz. 22.00 pojawi się Skolim. W sobotę, 16 sierpnia, od godz. 18.00 zagrają kolejno: Tymek, Plan Be i Smolasty. W niedzielę gwiazdami będą: Lanberry oraz zespół Kombii.

ROZKŁAD JAZDY BUSÓW (link)
Dymarki w Nowej Słupi – program imprezy
14 SIERPNIA
21.00 – start korowodu z pochodniami, przejście z rynku w Nowej Słupi na teren Centrum Archeologicznego (oficjalne rozpalenie pieca dymarskiego)
21.30 – rozpalenie pieców dymarskich – Centrum Archeologiczne przy Muzeum Starożytnego Hutnictwa
22.00 – akrobatyczne show grupy Aerial Perle – spektakl „Legendy Świętokrzyskie”
22.30 – bezpłatny koncert grupy Łysa Góra – amfiteatr Parku Legend
15 SIERPNIA
przez cały dzień:
– lunapark
– zabawy i konkursy na stoisku Banku Spółdzielczego w Kielcach
– przeloty helikopterem na Górami Świętokrzyskimi
10.00 – 18.00 – Jarmark Rękodzieła – stoiska z pamiątkami i regionalną kuchnią, prezentacje Kół Gospodyń Wiejskich, ul. Świętokrzyska
10.00 – 16.00 Festiwal Archeologiczny „Ludzie Ognia i żelaza” – Centrum Archeologicznego w Nowej Słupi (teren między Parkiem Legend a Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego) w tym:
– 10:30–13:00 – WARSZTATY DAWNYCH RZEMIOSŁ
- Strzelanie z łuku – podstawy łucznictwa historycznego
- Gry i zabawy antyczne
- Garncarstwo – tworzenie naczyń z gliny
- Tkactwo – tkanie na tradycyjnych krosnach
- Kowalstwo – pokaz kucia żelaza na żywo
- Zielarstwo – starożytne receptury i opowieści medyków
– Dziegciarstwo
– Szklarstwo
– Bursztynnictwo
– Odlewnictwo mosiądzu i wytwarzanie biżuterii
- „W rzymskim domu” – życie codzienne z perspektywy matrony
- Szkoła Małych Wojowników – gladiator, barbarzyńca czy legionista?
– 11:00–12:00 – Spacer edukacyjny: „Śladami hutników”
– Prezentacja rekonstrukcji pieców dymarskich z przewodnikiem.
– 12:00–13:00 – Pokaz musztry i uzbrojenia legionistów rzymskich
– Prezentacja szyków bojowych, taktyki i wyposażenia armii rzymskiej.
– 13:00–14:00 – Kuchnia rzymska vs kuchnia barbarzyńska
– Smaki dawnych kultur- kulinarna podróż między Imperium Rzymskim, a jego rubieżami.
11.00 – 15.00 – X Świętokrzyski Festiwal Kultury Ludowej – amfiteatr Parku Legend
17.30 – 23.30 – Koncert gwiazd – plenerowa scena pod lasem w tym:
17.30 – ROXAOK
19.00 – EXTAZY
20.30 – TOPKY
22.00 – SKOLIM
16 SIERPNIA
przez cały dzień:
– lunapark
– zabawy i konkursy na stoisku Banku Spółdzielczego w Kielcach
– przeloty helikopterem na Górami Świętokrzyskimi
Pokazy dawnych rzemiosł:
– Kowalstwo
– Garncarstwo
– Zielarstwo
– Szklarstwo
– Odlewnictwo mosiądzu i wytwarzanie biżuterii
– Dziegciarstwo
– Bursztynnictwo
Strefy tematyczne:
– Prezentacje rzymskiego uzbrojenia i ekwipunku
– Strzelanie z łuku
– Strefa zabaw dla dzieci
– „Teatr codzienności Imperium” – scenki rodzajowe
– Opowieści o życiu w starożytnym świecie
– Szkoła Małych Wojowników – gladiator, barbarzyńca czy legionista?
10.00 – 18.00 Jarmark Rękodzieła – stoiska z pamiątkami i regionalną kuchnią, prezentacje Kół Gospodyń Wiejskich, ul. Świętokrzyska
10.00 – 16.00 Festiwal Archeologiczny „Ludzie Ognia i żelaza” – Centrum Archeologicznego w Nowej Słupi (teren między Parkiem Legend a Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego) w tym:
10:00 – Otwarcie bram: „Witajcie w świecie starożytnych”
10:30 – Droga Wojownika – opowieść o kulturze przeworskiej
11:00 – W sercu pieca – prezentacja świętokrzyskiego pieca dymarskiego typu kotlinkowego i opowieść o wytopie żelaza sprzed dwóch tysięcy lat
11:30 – Synowie Marsa, Wojownicy Tiwaza – widowiskowa potyczka Rzymian z Barbarzyńcami
13:00 – Szata, która zdobi – pokaz i prelekcja o modzie antycznej
14:00 – Apicjusz i inni – sekrety kuchni antycznego Rzymu
15:00 – Bogowie Areny – pokaz walk gladiatorów
11.00 – 15.00 – X Świętokrzyski Festiwal Kultury Ludowej – amfiteatr Parku Legend
16:00 – Wielki finał – rozbicie pieca dymarskiego i pokaz kompaktowania łupki żelaznej
17:30–19:00 – DYSPUTA DYMARSKA – „Łupka żelazna z procesu dymarskiego” – seminarium naukowe
(sala kinowa Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego)
Pozostałe atrakcje:
18.00 – 22.30 – Koncert gwiazd – plenerowa scena pod lasem w tym:
18.00 – TYMEK
19.30 – PLAN BE
21.00 – SMOLASTY
17 SIERPNIA
przez cały dzień:
– lunapark
– zabawy i konkursy na stoisku Banku Spółdzielczego w Kielcach
– przeloty helikopterem na Górami Świętokrzyskimi
– atrakcje i animacje dla dzieci „Kraina Szczęścia” – Amfiteatr Parku Legend
Pokazy dawnych rzemiosł:
– Kowalstwo
– Garncarstwo
– Zielarstwo
– Szklarstwo
– Odlewnictwo mosiądzu i wytwarzanie biżuterii
– Dziegciarstwo
– Bursztynnictwo
Strefy tematyczne:
– Prezentacje rzymskiego uzbrojenia i ekwipunku
– Strzelanie z łuku
– Strefa zabaw dla dzieci
– „Teatr codzienności Imperium” – scenki rodzajowe
– Opowieści o życiu w starożytnym świecie
– Szkoła Małych Wojowników – gladiator, barbarzyńca czy legionista?
10.00 – 18.00 Jarmark Rękodzieła – stoiska z pamiątkami i regionalną kuchnią, prezentacje Kół Gospodyń Wiejskich, ul. Świętokrzyska
10.00 – 16.00 Festiwal Archeologiczny „Ludzie Ognia i żelaza” – Centrum Archeologicznego w Nowej Słupi (teren między Parkiem Legend a Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego) w tym:
10:00 – Otwarcie bram: „Witajcie w świecie starożytnych”
10:30 – Droga Wojownika – opowieść o kulturze przeworskiej
11:00 – W sercu pieca – prezentacja świętokrzyskiego pieca dymarskiego typu kotlinkowego i opowieść o wytopie żelaza sprzed dwóch tysięcy lat
11:30 – Synowie Marsa, Wojownicy Tiwaza – widowiskowa potyczka Rzymian z Barbarzyńcami
13:00 – Szata, która zdobi – pokaz i prelekcja o modzie antycznej
14:00 – Apicjusz i inni – sekrety kuchni antycznego Rzymu
15:00 – Bogowie Areny – pokaz walk gladiatorów
14.00 – Finał i wręczenie nagród – w ramach X Świętokrzyskiego Festiwalu Kultury Ludowej oraz Pleneru Malarskiego – amfiteatr Parku Legend
16:00 – Wielki finał – rozbicie pieca dymarskiego i pokaz kompaktowania łupki żelaznej
17.00 – 22.30 – Koncert gwiazd – plenerowa scena pod lasem w tym:
17.00 – KAWA O PÓŁNOCY
19.00 – LANBERRY
21.00 – KOMBII