12 godzin temu
Program „Opieka 75+” w zmienionej formie ma wejść w życie od 2026 roku. Najważniejszą nowością jest rezygnacja z dodatkowych wypłat pieniężnych na rzecz konkretnych usług. Rząd chce, by seniorzy otrzymywali pomoc bezpośrednio w miejscu zamieszkania – poprzez obecność opiekunów, którzy wesprą ich w podstawowych czynnościach życiowych. Taki model ma nie tylko poprawić komfort życia osób starszych, ale także ograniczyć ich izolację społeczną i potrzebę korzystania z instytucjonalnych form opieki.
Zakres usług i wartość wsparcia
Osoby objęte programem będą mogły korzystać z maksymalnie 50 godzin bezpłatnych usług opiekuńczych w miesiącu. Zakres pomocy obejmuje:
- przygotowywanie posiłków,
- pomoc w codziennej higienie,
- podawanie leków i pilnowanie harmonogramu ich przyjmowania,
- umawianie wizyt lekarskich,
- wsparcie w kontaktach społecznych i aktywizacji.
Na rynku prywatnym godzina pracy wykwalifikowanego opiekuna kosztuje od 25 do choćby 150 zł, w zależności od lokalizacji i zakresu czynności. To oznacza, iż miesięczny pakiet może być warty choćby 2150 zł, a przy wyższych stawkach lokalnych – aż do 7500 zł. Taki poziom pomocy, niedostępny dla wielu osób prywatnie, stanie się osiągalny dzięki wsparciu państwa.
Dla kogo przeznaczono program?
Nowe świadczenie przysługuje osobom, które ukończyły 75 lat i wymagają wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Szczególny nacisk położono na sytuacje, w których seniorzy są samotni lub ich bliscy – dzieci czy wnuki – nie mogą codziennie im pomagać z powodu pracy zawodowej czy nauki poza miejscem zamieszkania.
Jednocześnie obowiązywać będą kryteria dochodowe. Dla osób samotnych ustalono próg na poziomie 5000 zł brutto miesięcznie. Dla gospodarstw domowych zastosowano przeliczniki – w jednoosobowym ma być to dwukrotność minimalnego wynagrodzenia, w wieloosobowych – trzykrotność. Próg ten będzie corocznie aktualizowany, aby odpowiadać zmianom w gospodarce i poziomie życia.
Jak można się zgłosić?
Seniorzy lub ich bliscy będą mogli składać wnioski o przyznanie świadczenia w urzędach gmin lub ośrodkach pomocy społecznej. Niezbędne dokumenty to:
- dowód osobisty,
- zaświadczenie o dochodach,
- opinia lekarska potwierdzająca konieczność pomocy.
Po złożeniu wniosku przeprowadzona zostanie ocena sytuacji życiowej i zdrowotnej seniora. Na tej podstawie zostanie przyznana indywidualna liczba godzin pomocy. Rozwiązanie to ma zagwarantować elastyczność i adekwatność udzielanego wsparcia – jedni seniorzy potrzebują pomocy codziennie, inni tylko kilka razy w tygodniu.
Kto zrealizuje pomoc?
Rząd nie zamierza zatrudniać opiekunów centralnie. Za realizację programu odpowiadać będą gminy, organizacje pozarządowe oraz prywatne firmy opiekuńcze. Te podmioty będą odpowiedzialne za rekrutację i przeszkolenie opiekunów. najważniejsze ma być zapewnienie jakości usług i bezpieczeństwa seniorów – dlatego osoby świadczące pomoc mają posiadać odpowiednie kwalifikacje i przeszkolenie z zakresu opieki nad osobami starszymi.
System ten pozwoli również aktywizować lokalne społeczności oraz rynek pracy w sektorze usług społecznych. Dzięki temu więcej osób znajdzie zatrudnienie w zawodach opiekuńczych, co może pomóc w zmniejszaniu deficytu opiekunów, z jakim zmagają się dziś liczne gminy.
Miliony seniorów – ogromne wyzwanie
W Polsce żyje dziś ponad 2,7 miliona osób, które ukończyły 75. rok życia. Dla wielu z nich wyzwaniem są choćby najprostsze czynności – zakupy, sprzątanie, higiena, czy przygotowywanie posiłków. Brak codziennej opieki może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia, depresji, a choćby hospitalizacji. Zamiast trafiać do domów pomocy społecznej, wielu z tych seniorów będzie mogło dłużej pozostać w swoim środowisku dzięki programowi „Opieka 75+”.
Program ma także znaczenie dla rodzin. Wiele osób w średnim wieku zmuszonych jest dzielić czas między pracę, dzieci a opiekę nad starszymi rodzicami. Nowe świadczenie może przynieść realne odciążenie i poprawić jakość życia całych rodzin.
Finansowanie i rozwój
Na realizację programu w 2025 roku zaplanowano 80 milionów złotych. Środki te będą stopniowo zwiększane w kolejnych latach. Rząd przewiduje coroczną waloryzację budżetu programu – uwzględniając inflację, rosnące koszty pracy oraz liczbę osób uprawnionych do świadczenia.
Władze zapowiadają, iż równolegle prowadzona będzie ewaluacja programu – badanie jakości usług i poziomu zadowolenia seniorów. W razie potrzeby możliwe będą korekty w zakresie procedur, liczby godzin czy form świadczenia.
Przyszłość opieki nad seniorami
Program „Opieka 75+” to jeden z elementów większej strategii polityki senioralnej. Władze planują rozwijać także inne formy wsparcia – m.in. mieszkania wspomagane, teleopiekę i lokalne centra aktywności dla osób starszych. najważniejsze jest odejście od biernych świadczeń na rzecz realnej pomocy w miejscu zamieszkania.
Nowe podejście zakłada, iż osoby starsze nie powinny być izolowane, a wspierane w aktywności i kontaktach społecznych. Dlatego program ma służyć nie tylko zaspokojeniu potrzeb fizycznych, ale i emocjonalnych seniorów. Wsparcie opiekunów może przeciwdziałać samotności, która w starszym wieku staje się jednym z najpoważniejszych problemów społecznych.
