Zawiedzione Jubileusze: Głos obywateli w historii

Drodzy Państwo, Szanowni Mieszkańcy naszego wyjątkowego, pięknego miasta. Miasta nie tylko pięknie położonego, ale także miasta z niezwykłą historią. Dziś pragnę się z Państwem podzielić swoimi rozważaniami dotyczącymi czegoś, co niezwykle mnie rozczarowało, a wręcz zabolało.

Niewątpliwie szeroki i szybki dostęp do wszelkiej maści mediów spowodował, że niemal na bieżąco wiemy o tym, co się dzieje w najdalszych zakątkach świata. Bez zbędnego wyolbrzymienia mogę powiedzieć, że w Internecie znajdziemy teraz dosłownie wszystko! Dlatego też jakież było moje zdziwienie, kiedy okazało się, że na próżno jednak szukałem informacji o dwóch istotnych jubileuszach o absolutnie fundamentalnym znaczeniu dla Polski i jej historii. Czyżbym przypadkiem je przeoczył? Wszak tysiąc lat od powstania Królestwa Polskiego i pięćset lat od Hołdu Pruskiego – brzmi dostatecznie spektakularnie, by zająć miejsce w każdym kalendarzu państwowym. A jednak… cisza. Słowem-kluczem wydawałaby się „ignorancja” – tyle że ubrana w elegancki frak obojętności władz centralnych. Dopiero społeczny ruch oddolny, skutkujący spontanicznymi obchodami 12 kwietnia w Warszawie, spowodował jakiekolwiek poruszenie władz centralnych. Jednak zamiast spektakularnych defilad, koncertów czy wystaw pamięci, dostaliśmy karkołomną wypowiedź Pani Marszałek Senatu Kidawy-Błońskiej, która, delikatnie mówiąc, daleka była od obowiązujących standardów. Odniosłem wrażenie, że władze pamięć o tych jubileuszach traktują niczym niechcianych gośćmi – jakby ktoś zapomniał zaprosić ich na uroczysty bankiet. Bo przecież, gdyby przyszło naprawdę świętować, trzeba by powiedzieć coś więcej niż „życzenia sukcesów”, trzeba by wspomnieć o tym, co tak naprawdę one oznaczają. Trzeba byłoby wspomnieć, że nieodzownym elementem tych ważnych wydarzeń jest kwestia suwerenność państwa polskiego. Cóż, trudno też nie zauważyć, że czczenie hołdu pruskiego dla obecnych władz to temat co najmniej kłopotliwy.

Na poziomie naszego samorządu powiatowego i gminnego sytuacja prezentuje się równie okazale – czyli wcale. Ani jednego marszu przez ulice, ani jednej uroczystej sesji rady upamiętniającej tę wyjątkową historię. Jako radny i mieszkaniec Pułtuska jestem po prostu zawiedziony.

A przecież MUSIMY pamięć o tak istotnych rocznicach. To nie są tylko suche daty z podręcznika historii. To klej, który scala naszą tożsamość narodową. Bez niego – łatwo popaść w amnezję zbiorową i zacząć sądzić, że wolność i suwerenność pojawiają się nagle, jak grzyby po deszczu. Tymczasem tysiąc lat temu narodziły się fundamenty naszej państwowości – a pół tysiąca lat temu, Prusy zaczęły pisać własną historię, w cieniu Hołdu Pruskiego.

Na szczęście jest jasny punkt w tym całym zamieszaniu. Oddolna inicjatywa mieszkańców Pułtuska. 24 kwietnia w Sali Maneż profesor Radosław Lolo, w niezwykle ciekawy sposób opowiedział o tych rocznicach, przeprowadzając fascynujący wręcz wywód. Może właśnie brak oficjalnych obchodów to dowód, że trzeba by było mówić naprawdę o suwerenności – a być może nie dla wszystkich jest ona teraz aż tak ważna. Bo oto stoi przed nami paradoks: chcemy wolności i dumy z przeszłości, ale nie zawsze mamy odwagę o tym mówić głośno, aby „broń Panie Boże” kogoś nie urazić…

I choć władze najwyższego szczebla zdają się woleć milczenie, obywatele pokazali, że pamięć trwa – i to bez dekoracji ze złotych girland. Wystarczyła chęć i głos pasjonata, by rozbłysło światło historii. Może to najlepszy dowód na to, że tożsamość nie potrzebuje rządowych grantów, by się odrodzić.

Na zakończenie podzielę się z Państwem następującą refleksją. Okazało się bowiem, że historia żyje, kiedy to my – obywatele – potrafimy o nią zadbać. Wystarczy iskra danej idei, aby serca zapłonęły. Być może władze powinny zacząć się uczyć od tych, którzy – bez wsparcia – zorganizowali prawdziwe święto pamięci. Bo jeżeli ktoś wpuści historię do serca, nigdy o niej nie zapomni.