Pomnik Wiedźmy z Chwaliszewa - będzie można wyrazić swoją opinię

We wtorek, 6 maja w Pawilonie Nowej Gazowni i Parku Stare Koryto Warty odbędzie się spotkanie konsultacyjne dotyczące formy i lokalizacji pomnika upamiętniającego mieszkankę Chwaliszewa skazaną na spalenie na stosie za uprawianie czarów. Wydarzenie ma na celu zebranie opinii mieszkanek i mieszkańców miasta. 

Spotkanie odbywać się będzie między godz. 17:30 a 19:30. Składać się będzie z dwóch części. W pierwszej z nich, odbywającej się w Pawilonie przy ul. Ewangelickiej 1, przedstawiony zostanie pomysł, kontekst historyczny i społeczny inicjatywy, a także procedura formalna związana z realizacją pomnika. Następnie uczestnicy zostaną zaproszeni do Parku Stare Koryto Warty, gdzie - w mniej formalnej atmosferze - będzie można zapoznać się z rzeźbą oraz porozmawiać z inicjatorkami i organizacjami wspierającymi projekt.

Inicjatorką pomnika jest poznańska artystka i aktywistka Ewa Łowżył. - Historia stosów, na których płonęły kobiety oskarżane o czary, rozpoczęła się tu - na Chwaliszewie w 1511 roku. To bolesna historia, ale trzeba ją unieść. A ten pomnik niech będzie dla wszystkich przestrogą, że złe słowa to ziarna przemocy - mówi.

Inspiracją jest postać mieszkanki Chwaliszewa skazanej na spalenie na stosie za rzekome "zatrucie wody używanej do produkcji piwa". Był to pierwszy udokumentowany przypadek takiego procesu na ziemiach polskich. Projekt ma również zwracać uwagę na niedostateczną reprezentację kobiet w przestrzeni publicznej oraz przemoc i stereotypy wobec nich.

Rzeźba, w której każdy może się przejrzeć

Rzeźba autorstwa Alicji Białej powstała w 2024 roku i była już prezentowana podczas Festiwalu Malta. Przedstawia kobiecą postać o wzroście przeciętnej Polki (166 cm), wykonaną ze stali częściowo trawionej kwasem. Lustrzana powierzchnia sprawia, że każda osoba może się w niej przejrzeć - symbolicznie i dosłownie.

Teraz Malta Festiwal oraz Kulczyk Foundation, będąca fundatorem rzeźby, chcą, aby pomnik Wiedźmy powrócił do Parku Stare Koryto Warty i został w nim na stałe.

- Pomnik Wiedźmy oprócz funkcji edukacyjnych może inspirować ludzi, szczególnie młode dziewczęta, pokazując pozytywne wzorce kobiecego zaangażowania, siły, energii i determinacji w dążeniu do celu - podkreśla Monika Dziekan z Kulczyk Foundation. - Wniosek o pomnik kobiecy w Poznaniu wpisuje się w szersze działania na rzecz równości płci i sprawiedliwości społecznej.

Głos kobiet

Spotkanie 6 maja ma charakter konsultacji społecznych, co oznacza, że mieszkańcy Poznania mogą wyrazić swoje zdanie przed podjęciem ostatecznej decyzji przez Zespół ds. wznoszenia pomników.

- Udział w konsultacjach to realny wpływ na kształt przestrzeni publicznej w mieście. Zgłoszone uwagi zostaną przedstawione zespołowi. Dopiero po zapoznaniu się z opiniami mieszkańców podejmowane będą decyzje o realizacji pomnika w zaproponowanej formie i lokalizacji - tłumaczy Piotr Sobczak, przewodniczący zespołu.

W spotkaniu wezmą udział m.in. przedstawicielki Fundacji Woykowskiej i Muzeum Historii Kobiet. - Angażowanie się w działania takie jak konsultacje w sprawie pomnika na Chwaliszewie są jedną z form popularyzacji wiedzy o zazwyczaj przemilczanej historii kobiet - mówi Paulina Kirschke. - Choć fizycznego centrum historii kobiet jeszcze nie ma, przez nasze działania opowiadamy o kobietach, które budowały nasze miasta i kształtowały naszą tożsamość.

Aleksandra Sudolska z Local Girls Movement zaznacza: - Chcemy, żeby uczestnicy i uczestniczki poczuli się częścią większej narracji i mieli możliwość zobaczenia, jak różne, a jednocześnie wspólne, są nasze doświadczenia i przekazy (...). Z chęcią porozmawiamy też z uczestniczkami wydarzenia na temat ich poczucia bezpieczeństwa w mieście i ich potrzeb.

- Cieszymy się, że jako poznański Oddział Fundacji Centrum Praw Kobiet możemy być częścią tego projektu, ponieważ zależy nam na wzmacnianiu roli poznanianek w życiu publicznym oraz upamiętnianiu historii kobiet niesłusznie oskarżanych i prześladowanych - dodaje Monika Ray z Centrum Praw Kobiet. I zapowiada dalsze inicjatywy: - W kontekście budowy pomnika Wiedźmy z Poznania już dziś zapowiadamy rozpoczęcie cyklu warsztatów śpiewu z repertuaru "Chóru Czarownic", prowadzonych przez Ewę Łowżył. Będziemy je realizować dzięki wsparciu Miasta. 

W trakcie spotkania będzie można wypełnić ankietę konsultacyjną.

Plan spotkania konsultacyjnego ws. pomnika Wiedźmy z Chwaliszewa

Część I - prezentacyjna (Pawilon, godz. 17:30-18:00)

  1. Otwarcie spotkania

Przedstawicielka Gabinetu Prezydenta UMP:
- krótkie wprowadzenie do procesu konsultacyjnego,
- przedstawienie planu wydarzenia i prelegentek.

  1. Wystąpienie Ewy Łowżył
    - prezentacja idei upamiętnienia Wiedźmy z Chwaliszewa,
    - droga do realizacji projektu,
  2. Wystąpienie Moniki Dziekan (Kulczyk Foundation)
    - omówienie formy pomnika,
    - współpraca z artystką,
    - prezentacja rzeźby podczas Festiwalu Malta.
  3. Wystąpienie Katarzyny Andrzejewskiej (Wydział Urbanistyki i Architektury UMP)
    - informacje o procedurze pomnikowej.

Część II - spacer i rozmowy (park Stare Koryto Warty, godz. 18:00-19:30)

  1. Spacer po parku i oglądanie rzeźby (tymczasowo ustawionej w przestrzeni).
  2. Indywidualne rozmowy uczestników z przedstawicielkami inicjatyw:
    • Ewa Łowżył - koncepcja, proces realizacji pomnika, współpraca z artystką.
    • Monika Dziekan (Kulczyk Foundation) - proces współpracy z artystką i historia wystawienia rzeźby.
    • Agata Kołacz i Natalia Dąbrowska (Festiwal Malta) - ubiegłoroczna prezentacja rzeźby i zapowiedź nowej edycji festiwalu.
    • Katarzyna Andrzejewska (Wydział Urbanistyki i Architektury UMP) - zasady procedury pomnikowej, inne przykłady pomników w mieście.
    • Fundacja Woykowskiej i Muzeum Historii Kobiet - kontekst historyczny procesów o czary w Poznaniu i Kleczewie.
    • Monika Ray (Centrum Praw Kobiet) - działania fundacji na rzecz przeciwdziałania przemocy i dyskryminacji wobec kobiet.
    • Stowarzyszenie Local Girls Movement - rozmowa "Głosy Kobiet" o odwadze i dziedzictwie.
  3. Możliwość wypełnienia ankiety konsultacyjnej i rozmowy z przedstawicielkami Oddziału Komunikacji Społecznej.

Więcej informacji na stronie wydarzenia w mediach społecznościowych

Dowiedz się więcej na temat